Spacerując po malowniczej Warszawie nie można nie zauważyć ogromnego i niezwykle eleganckiego zegara znajdującego się na terenie Zamku Królewskiego. Niewiele osób wie, że zegar na Zamku Królewskim w stolicy to nie tylko element zewnętrznego wyglądu. To prawdziwy symbol Warszawy, jej niezłomnej siły i odporności, niezależnie od czasu, podaje strona warsaw-future.eu.
Zegar Zamku Królewskiego jest uważany za największy i najstarszy zegar w Warszawie. Znajduje się na Wieży Zygmuntowskiej, która często nazywana jest również Wieżą Zegarową.
Jest to absolutnie wyjątkowy zabytek i świadectwo sztuki jubilerskiej ówczesnych zegarmistrzów. Nad zegarem na Zamku Królewskim pracowali najlepsi warszawscy twórcy. Dzięki temu do dziś zachowało się absolutne arcydzieło.
Rola największego zegara w Warszawie
Zastanawialiście się kiedyś, dlaczego zegary umieszczane są w najwyższych punktach miast? Pierwsze mechaniczne zegary były umieszczane w widocznych miejscach nie tylko dla wygody mieszkańców (aby zawsze informować ich o dokładnej godzinie). Zegary od dawna uważane są za symbol i atrybut władzy oraz systemu prawnego. Ogromne zegary na zatłoczonych placach niby przypominają wszystkim o upływie czasu, ale jednocześnie podkreślając, że są rzeczy niezmienne. Tradycja umieszczania zegarów w widocznych i zatłoczonych miejscach została przejęta również przez polską stolicę.
Historia pierwszego zegara w Warszawie
Pierwszy publiczny zegar w Warszawie został umieszczony na wieży nieistniejącego już ratusza, który znajdował się na Rynku Starego Miasta. O jego istnieniu wiemy dzięki zachowanym zapisom o zniszczeniu ratusza i znajdującego się na nim zegara z roku 1431.
Zegar na Wieży Zygmuntowskiej Zamku Królewskiego został umieszczony w 1622 roku. Dopiero w 1619 roku ukończono budowę Wieży Królewskiej, która ma sześćdziesiąt metrów wysokości. Dobudowany później zegar był największym w mieście.
Wciąż nie wiadomo, kto był odpowiedzialny za wykonanie zegara dla Zamku Królewskiego. Według różnych źródeł mógł to być słynny warszawski zegarmistrz Jan Sułej lub florencki mistrz Gerardo Priami.
Wiadomo, że w 1656 roku, podczas ataku Szwedów na stolicę, wieża i zegar zostały uszkodzone lub nawet zniszczone. W 1667 roku wieża Zamku Królewskiego została odrestaurowana z pomocą Jana Kazimierza. Informacje o tych wydarzeniach zachowały się dzięki niewielkiemu fragmentowi pergaminu, który po rekonstrukcji zachował się na terenie zamku. Jego odnalezienie i odtworzenie ówczesnych wydarzeń zajęło ponad sto lat. Nie wiadomo dokładnie, co stało się z zegarem. Wiadomo jednak na pewno, że mimo wszystkich wydarzeń i zniszczeń, jego miejsce jest na górze Zamku Królewskiego.
W środku osiemnastego wieku zegarem opiekował się słynny zegarmistrz Daniel Schepke. Najprawdopodobniej to właśnie on był zaangażowany w produkcję nowego mechanizmu zegarowego na Zamku Królewskim.
Aż do wybuchu II wojny światowej zegar na Zamku Królewskim działał sprawnie.
Druga wojna światowa i los zegara
Zegar na Zamku Królewskim miał cztery duże miedziane tarcze z pozłacanymi cyframi i dwa dzwony, które wskazywały godzinę.
Od momentu umieszczenia aż do II wojny światowej zegar działał bez zakłóceń. Jednak bombardowanie Warszawy przez niemieckie samoloty we wrześniu 1939 roku było niemal fatalne w skutkach dla stolicy, a w szczególności dla Zamku Królewskiego. Wiadomo, że 17 września zamek stanął w płomieniach, a zegar zatrzymał się na godzinie 11:15.
Podobnie jak reszta obiektu, zegar z godziną 11:15 na tarczy pozostawał w stanie ruiny aż do 1944 roku. Wtedy to Niemcy ostatecznie wysadzili Zamek Królewski w powietrze. Przez długi czas po II wojnie światowej teren Zamku Królewskiego pozostawał niezagospodarowany. Jedynie pozostałości murów i fundamentów przypominały, że miejsce to było najwybitniejszą rezydencją królewską w Polsce.
Powojenna odbudowa
Po zakończeniu II wojny światowej teren Zamku Królewskiego zaczęto stopniowo oczyszczać i zagospodarowywać. Na jego miejscu udało się odnaleźć jedynie niewielki fragment jednej z czterech tarcz zegara oraz dwie wskazówki. Główny mechanizm zegara został całkowicie zniszczony.
2 lipca 1949 roku podjęto decyzję o odbudowie Zamku Królewskiego, a wraz z nim symbolu Warszawy – największego zegara w stolicy. Przez wiele lat warszawscy rzemieślnicy pracowali nad stworzeniem nowego zegara.
Bez przesady można powiedzieć, że cała Polska przyczyniła się do stworzenia nowego zegara. Członkowie zespołu zegarmistrzowskiego oraz prywatni zegarmistrzowie z całego kraju wspólnie zbierali fundusze na odrestaurowanie symbolu Warszawy. Nad stworzeniem nowego, niezawodnego mechanizmu pracowali najlepsi specjaliści w tej dziedzinie. Zegar został zmontowany i uruchomiony po raz pierwszy w piwnicy przy ulicy Bugaj 14 w Warszawie. Na początku lipca 1974 roku odbyła się uroczysta prezentacja nowego, największego zegara w Warszawie. A 19 lipca 1974 roku, dokładnie o godzinie 11:15, uruchomiony został nowy zegar na Zamku Królewskim, który od tego czasu działa bez zakłóceń.
