Czy wiesz, że w Warszawie urodził się jeden z największych wynalazców XX wieku? Chodzi o Stefana Tyszkiewicza, który jest znany nie tylko w Polsce, ale także daleko poza granicami kraju. Stefan Tyszkiewicz, który miał za sobą udział w obu wojnach światowych, zdołał nie tylko osiągnąć sukces w swoich ulubionych sprawach, ale także podzielić się z całą planetą swoimi genialnymi wynalazkami i pomysłami. O życiu pioniera polskiej motoryzacji, działalności i wybitnych osiągnięciach Stefana Tyszkiewicza opowiemy w naszym artykule na warsaw-future.eu.
Pierwsze osiągnięcia i życie w warunkach wojny
Stefan Tyszkiewicz pochodzi z rodu szlacheckiego. Dorastał w zamożnej rodzinie, więc od najmłodszych lat miał dostęp do edukacji i rozwoju. Już w dzieciństwie Stefan Tyszkiewicz wyróżniał się od swoich rówieśników wyjątkowymi zdolnościami. Wyobraź sobie, że kiedy Stefan skończył czternaście lat, otrzymał pierwsze profesjonalne prawo jazdy w Mediolanie. W wieku siedemnastu lat opatentował dwa wynalazki, które pomogły ulepszyć system ogrzewania w samochodach i samolotach. Aby poprawić swoją wiedzę i umiejętności oraz rozwijać zdolności wynalazcze, Stefan Tyszkiewicz wstąpił na Uniwersytet Oksfordzki w 1913 roku po pomyślnym zdaniu egzaminów w Warszawie.
Okres I wojny światowej odegrał szczególną rolę w życiu młodego Tyszkiewicza. Mimo że mieszkał za granicą, w chwili wybuchu wojny przebywał w rodzinnej Warszawie. Bez wahania Stefan Tyszkiewicz zgłosił się na ochotnika, brał udział w działaniach bojowych. Przez długi czas musiał zapomnieć o udanej karierze, osiągnięciach akademickich i swoich wynalazkach.
Okres międzywojenny i powrót do wynalazków
Po zakończeniu I wojny światowej Stefan Tyszkiewicz przez pewien czas mieszkał we Włoszech. Mając możliwość zbudowania udanej kariery za granicą, wynalazca podjął decyzję o powrocie do odrodzonej Polski. Na swojej ojczyźnie zgłosił się na ochotnika do obrony państwa w wojnie polsko-radzieckiej, a także wziął udział w posiedzeniu Rady Ligi Narodów, która podjęła uchwałę w sprawie wytyczenia linii demarkacyjnej polsko-litewskiej.
Po pewnym czasie, w 1921 roku, Stefan Tyszkiewicz zdecydował się kontynuować studia i wstąpił na prestiżowy uniwersytet Francji École des Sciences Politiques. Ponadto, jako wolny słuchacz, równolegle studiował w technicznych uczelniach wyższych w Paryżu i otrzymał wykształcenie w dziedzinie projektowania samochodów. Wzbogaciwszy się sporym bagażem wiedzy i doświadczenia, Stefan Tyszkiewicz nie mógł zrezygnować ze swoich zdolności wynalazczych, dlatego już w 1924 roku zaczął pracować nad stworzeniem samochodów własnej produkcji.
Kariera Tyszkiewicza gwałtownie rosła. Jego samochód nie mógł pozostać bez uwagi społeczeństwa, więc niedaleko Paryża, w mieście Boulogne-Biyancourt, Stefan Tyszkiewicz założył swoją pierwszą agroindustrialną fabrykę motoryzacyjną-lotniczą. To tam skonstruował pierwszy samochód osobowy. Nawiasem mówiąc, samochód Tyszkiewicza został stworzony specjalnie do trudnych warunków drogowych. Nie jest to zaskakujące, bo w tym czasie Polska infrastruktura była mało rozwinięta, bo jak nigdy nie było zapotrzebowania na takie pojazdy, które nadają się na trudne drogi, będą łatwe w obsłudze i niedrogie w naprawie. Działalność Stefana Tyszkiewicza odegrała ważną rolę w kształtowaniu polskiego przemysłu motoryzacyjnego w okresie międzywojennym.
Rok po założeniu fabryki narodził się pierwszy samochód Stefana Tyszkiewicza, który zaczął być produkowany w dwóch wersjach.
Po raz pierwszy został zaprezentowany na Międzynarodowym Salonie Samochodowym w Paryżu w 1926 roku. Samochód Tyszkiewicza natychmiast przyciągnął uwagę społeczeństwa i został uznany za doskonałą wersję samochodu „kolonialnego”.
Po kilku latach Stefan Tyszkiewicz postanowił przenieść produkcję maszyn do Warszawy. Ciekawostką jest to, że aby móc pracować w ojczyźnie, Stefan Tyszkiewicz był zmuszony sprzedać absolutnie cały swój majątek: jego kobieta sprzedała nawet swoją biżuterię z 86-karatowym szmaragdem, który kiedyś nosiła rosyjska cesarzowa Katarzyna II. Stefana Tyszkiewicza nic nie powstrzymało: zawsze uparcie dążył do celu i wiedział, że jego wysiłki zakończą się sukcesem. Tak było, chociaż droga do niego była ciernista.
Wzloty i upadki
Fabryka Samochodów Stefana Tyszkiewicza w Warszawie po przeprowadzce działała krótko. W 1929 roku, zaledwie rok po przeniesieniu produkcji, fabrykę warszawskiego wynalazcy całkowicie zniszczył pożar. Do tej pory nieznane są przyczyny pożaru. Wszystko, co udało się uratować, to jeden samochód (z ponad 30), który później brał udział w zawodach sportowych w Monte Carlo. Nawiasem mówiąc, sam Stefan Tyszkiewicz był koneserem wyścigów samochodowych i sam wielokrotnie w nich uczestniczył. Po pożarze Stefan Tyszkiewicz próbował wznowić produkcję samochodów, jednak z powodu odmowy akcjonariuszy nie udało mu się. W sumie w latach działalności produkcyjnej Tyszkiewicza wyprodukowano prawie 200 samochodów Ralf-Stetysz.
Po zaprzestaniu produkcji samochodów własnej marki Stefan Tyszkiewicz zaczął aktywnie promować na terytorium Polski samochody takich znanych marek jak Fiat i Mercedes. Równolegle warszawski wynalazca wniósł ogromny wkład w rozwój przemysłu motoryzacyjnego w Polsce.
Inne wynalazki Tyszkiewicza
Od 1939 roku Stefan Tyszkiewicz wraz z rodziną mieszkał w Republice Litewskiej. Tam zaczął zajmować się silnikami benzynowymi, a mianowicie ich przetwarzaniem. To Stefan Tyszkiewicz zaczął przerabiać silniki benzynowe na gazowe. Jednak i wtedy Tyszkiewicza spotkały trudności życiowe: został aresztowany do października 1941 roku. Po więzieniu Stefan Tyszkiewicz przeniósł się do Włoch, a następnie objął stanowisko szefa służby samochodowej PZS na terytorium ZSRR. We Włoszech Stefan Tyszkiewicz wynalazł i opracował urządzenie umożliwiające wykrywanie i niszczenie min przeciwpiechotnych. Stało się to właśnie w okresie bitwy o Monte Cassino, więc wynalazek Tyszkiewicza natychmiast znalazł swoje przeznaczenie.
Po zakończeniu II wojny światowej Stefan Tyszkiewicz mieszkał w Londynie, gdzie pracował w periodyku, a następnie w Turynie w firmie motoryzacyjnej Fiat. Kiedy Stefan Tyszkiewicz zaczął zajmować się elektroniką, uzyskał patenty na stworzenie pierwszego systemu dyktowania i zdalnego odtwarzania Stenovox. Był to jeden z pierwszych wynalazków, który miał silną ochronę kodu i był tak zautomatyzowany, jak to tylko możliwe. Równolegle Tyszkiewicz opracowywał automatyczne urządzenia sterujące.
Ponadto Stefan Tyszkiewicz zaczął zajmować się projektowaniem wózków inwalidzkich i instalacji Do przewozu bagażu. Za swoje wynalazki Tyszkiewicz był wielokrotnie nagradzany prestiżowymi nagrodami i medalami.
Jednym z najbardziej znanych wynalazków Tyszkiewicza, który jest bardzo poszukiwany wśród współczesnych, jest zszywacz.
Ostatnie lata życia
Pod koniec swojej kariery Stefan Tyszkiewicz pracował dla znanej międzynarodowej organizacji zajmującej się produkcją rakiet nośnych. Był także członkiem Rady Narodowej Rzeczypospolitej Polskiej w Londynie.
Stefan Tyszkiewicz był nie tylko wynalazcą, ale wybawcą ówczesnego społeczeństwa. Wszystkie jego wynalazki opierały się przede wszystkim na potrzebach człowieka. Stefan Tyszkiewicz w ciągu swojego życia zdołał wiele zrobić nie tylko dla rodzimej Polski, ale i całego świata. Ze względu na to, że Stefan Tyszkiewicz spędził ostatnie lata swojego życia poza Polską, często słyszy się, że był angielskim wynalazcą. Stefan Tyszkiewicz był jednak zawsze oddanym swojemu krajowi Polakiem, co wielokrotnie udowadniał.
Wybitny wynalazca zmarł 6 lutego 1976 roku w Londynie, gdzie został pochowany.
